Sel nedır?
Sel, sürekli yağan yağmur veya eriyen karın etkisiyle taşan bir su kaynağının sebep olduğu su taşkını olarak tanımlanabilir. Yıl boyunca bol yağış alan, deniz seviyesine yakın ve eğimi yüksek olan alanlarda daha sık bir şekilde görülür. Türkiye'de en yaygın rastlanılan doğal afet olarak göze çarpar. Selin sebep olduğu su akıntıları çevreye, insanlara, hayvanlara, yerleşim bölgelerine, tesislere, genel olarak etkili olduğu çevreye sosyo ekonomik zarar verir. Türkiye'nin sel felaketinden gördüğü zarar da oldukça ciddi bir düzeydedir. Savaş Uşkay yazmış olduğu "Ülkemizde Taşkınlar, Nedenleri, Zararları ve Alınması Gereken Önlemler" adlı makalesinde Türkiye ekonomisinin her yıl sel yüzünden 150 milyon TL zarar gördüğünü dile getirmiştir. Seli önlemek için alınan önlemler ise yıl başına 50 milyon TL düzeyindedir.
Sel Felaketının sebeplerı
- Mevsim normallerinde beklenen miktardan fazla yağış olmasından dolayı dere yataklarının,nehirlerin,çayların taşması,
- Kış mevsiminde yağmış olan karın sıcakların etkisi ile erimesi ve dere yataklarının gelen su kütlesini taşıyamamasısele sebep olan bazı nedenlerdir. Yukarıdaki nedenlerden dolayı yağmurun ve karın yıl boyunca görüldüğü yerlerde sel felaketinin yaşanması tehlikesinin daha yüksek olduğu söylenebilir. Yağışın yıl boyunca daha fazla olduğu bölgelerde zaman zaman yağmur şiddetini bir anda gösterir ve bütün bir mevsimde yapması beklenen yağış bir gün içerisinde gerçekleşir. Bu gibi durumlarda, birden oluşan ve etkisi gösteren sel türüne selyap adı verilir. Ödevimde hakkında bahsettiğim Gündoğdu ilçesi ile ilgili yazılan raporlara göre sel felaketinin yaşandığı gün tüm mevsimde beklenen yağış bir gün içerisinde yağmıştır. Gündoğdu ilçesi (Rize), Türkiye'nin en çok yağış alan bölgelerinden biridir. Aşağıdaki Türkiye yağış haritasından da bu bilgiye ulaşılabilir.
Selın sonucları
|
|